ЖАМИЯТДА ДИНИЙ МУТААССИБЛИКНИ ВУЖУДГА КЕЛТИРУВЧИ ТУРЛИ ОМИЛЛАР ТАҲЛИЛИ

DOI:

https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2023-1/7

Authors

  • Bakhodir Daminov Committee on Religious Affairs, Information and analysis center for studying religious and social processes. 12, Navoi str. 100011, Tashkent

Keywords:

мутаассиблик
фанатизм
тарихий
диний
психологик
фалсафий
сиёсий ва социологик омиллар
лидер
фитна назариялари
“Дор ал-ислом”
“Дор ал-ҳарб”
“ал-вало вал-баро”

Abstract

Бугунги кунда диний мутаассибликнинг олдини олиш, аҳоли хусусан, ёшларнинг мутаассиб шахслар тузоғига тушиб қолишига йўл қўймаслик кундалик зарурий масалалардан бири бўлиб қолмоқда. Мутахассислар 2030 йилга келиб дўнёдаги ўта қашшоқ аҳолининг аксарияти қисми ривожланиш ютуқларига путр етказадаган, ўзгарувчан можароли ҳудудларда яшашини таъкидлашмоқда. Шу сабабли, мутахассислар ҳамда турли ақл марказлари томонидан жамият мутаассибликнинг вужудга келтирувчи омилларни аниқлаш борасида қатор изланиш, тадқиқотлар, социологик сўровномалар ўтказиб келинмоқда.
Мақолада мутаассиблик атамасининг мазмуни, мутаассибликнинг тарихий, диний, психологик, фалсафий, сиёсий ва социологик каби бошқа омиллар таъсирда жамиятда шаклланиши ва вужудга келиши ёритиб берилган. Хусусан, мутаассиблик замонавий ижтимоий фаолиятнинг ўзига хос хусусиятларини онг­ли равишда шакллантириш орқали турли ғаразли кучларнинг “энг самарали қурол”ларидан бўлиб қолаёт­гани баён қилинган. Шу билан бирга, мақолада жамиятда диний мутаассиблик вужудга келишини ягона партрети мавжуд эмаслиги, уни бир қолибга солиш ва мутаассибликни белгиловчи индекаторларни яратиш турли зиддиятли фикрларни юзага келишига сабаб бўлиши, мутаассиб шахсдаги мавжуд хусусиялар оддий одамларда ҳам учраши, инсонлар мутаассиб бўлмаган ҳолда дин, мафкура ёки сиёсий тузумга жуда қаттиқ ишониши ва содиқ бўлиши, муайян тарихий воқеа ҳодисалар натижасида вужудга келган ижтимоий, иқтисодий, сиёсий, психологик, диний ва фалсафий муаммолар фанатизмни вужудга келтирувчи асосий омиллар вазифасини бажариши таъкидланган.

Read More

Downloads

Submitted

2025-03-06

Published

2025-03-10

How to Cite

(1)
Daminov, B. ЖАМИЯТДА ДИНИЙ МУТААССИБЛИКНИ ВУЖУДГА КЕЛТИРУВЧИ ТУРЛИ ОМИЛЛАР ТАҲЛИЛИ. moturidiylik 2025, 3 (1), 55-64. https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2023-1/7.

How to Cite

(1)
Daminov, B. ЖАМИЯТДА ДИНИЙ МУТААССИБЛИКНИ ВУЖУДГА КЕЛТИРУВЧИ ТУРЛИ ОМИЛЛАР ТАҲЛИЛИ. moturidiylik 2025, 3 (1), 55-64. https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2023-1/7.

Similar Articles

51-60 of 114

You may also start an advanced similarity search for this article.