Ҳанафий мазҳабида тинчликнинг қадрланиши ҳамда уруш ва низоли вазиятларда инсонпарварлик тамойиллари
DOI:
https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2024-3/2Keywords:
Ислом, тинчлик, уруш, низо, ҳанафий мазҳаб, Муҳаммад Шайбоний, инсонпарварлик, тинч аҳоли, дахлсизлик, халқаро гуманитар ҳуқуқ, фиқҳ, дор ал-ҳарб, дор ал-аҳд, тинчликпарварлик адолатAbstract
Мазкур мақолада ҳанафий мазҳабида уруш ва тинчлик масалалари, хусусан, Муҳаммад Шайбонийнинг асарлари асосида таҳлил қилинади. Ислом ҳуқуқи доирасида урушни тартибга солиш, унинг меъёр ва қоидалари, урушнинг олдини олишга қаратилган фиқҳий ҳукмлар кенг муҳокама қилинади. Мақолада тинч аҳоли, болалар, аёллар ва кексаларнинг уруш пайтида ҳимоя қилиниши зарурлиги ҳақидаги ислом ҳуқуқи қоидаларига алоҳида эътибор қаратилган.
Шунингдек, мақолада ҳанафий мазҳаби фақиҳлари томонидан ишлаб чиқилган уруш қоидаларининг замонавий халқаро гуманитар ҳуқуқ билан уйғунлиги таҳлил этилади. Муаллиф ислом динининг инсонпарварлик ва тинчликни сақлашга қаратилган тамойилларини таъкидлаб, уруш жараёнида ҳам инсонийликка амал қилиш муҳимлигини кўрсатади. Мақолада ҳанафий мазҳабининг уруш ва тинчликка оид меъёрлари ўрганилган ва уларнинг бугунги кун халқаро ҳуқуқи доирасида ҳам аҳамиятли экани таъкидланади.
Мазкур тадқиқот урушлар ва можароларнинг олдини олиш, уруш давомида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш борасидаги ҳанафий мазҳабининг таъсирини янада чуқурроқ англатишга қаратилган.
References
Protocol Additional to the Geneva Conventions, and Relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol I), June 8, 1977, Article 77. (12 August 1949).
al-Dawudi, A. (2011). The Islamic Law of War. New York: Macmillan.
al-Qarafi, A. (1994). Az-Zahira. Beirut: Dar al-Gharb al-Islam.
al-Qarafi, A. (n.d.).
al-Shafi‛i. (1962). al-Umm. Beirut: Dar al-Afaq al-Jadidah.
al-Shawkani. (1952). Nayl al-Awṭar. Cairo: Mustafa al-Babi al-Halabi.
Anas, M. I. (1991). Muwatta. Beirut: Mu’assasat al-Risala.
Armstrong, K. (2006). Muhammad: Prophet for Our Time. London: Harper Collins.
Esposito, J. (2014). Unholy War: Terror in the Name of Islam. Washington: Audible Studios.
Hammidullah, M. (1968). Muslim Conduct of State: Being a Treatise on Siyar. Lahore: Muhammad Ashraf.
Ibn Rushd, M. I. (1982). Bidayah al-Mujtahid wa Nihayah al-Muqtasid. Beirut: Dar al-Fikr.
Khadduri. (2008). War and Peace. Virginia: AMS Press.
Qudamah, I. (1928). al-Mughni. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyya.
Spencer, R. (2005). The Politically Incorrect Guide to Islam (and the Crusades). Washington: Regnery.
Wikipedia. (n.d.). The Genocide of the Bani Qurayza. Retrieved from https://exmuslim.org/genocide-of-the-bani-qurayza.html.
Saidov, A. (2001). Xalqaro huquq. Tashkent: Adabiyot Jamg'armasi.
al-Bayhaqi, A. I. (1994). Sunan al-Bayhaqi. Mecca: Maktaba Dar al-Boz.
al-Ghazzali, M. (1997). al-Wasit (Vol. 7). Cairo: Dar al-Salam.
Kahel, A. (n.d.). Ten Divine Guidelines on Preserving Nature. Retrieved from http://www.muslim.uz/index.php/maqolalar/item/14020-tabiatni-asrashga-oid-10-ta-ilo-ij-k-rs-atmalar.
Abdulaziz Mansur. (2016). Qur'an Karim: Translation and Commentary of Meanings. Tashkent: Tashkent Islamic University.
Mawardi, A. H. (1994). al-Hawi al-Kabir. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyya.
Sarakhsi. (1997). Sharh as-Siyar al-Kabir. Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyya.
Toshqulov, J. (2021). Islamda xalqaro munosabatlarni tartibga solishning huquqiy asoslari. Tashkent: Complex Print.
Hisham, I. (1993). as-Sira an-Nabawiyya. Beirut: Mu'assasa al-Ma'arif.
Shaybani, M. (1997). as-Siyar al-Kabir (Vol. 4). Beirut: Dar al-Kutub al-Ilmiyya.
Downloads
Submitted
Published
How to Cite
Issue
Section
How to Cite
