РЕАБИЛИТАЦИЯ ТУШУНЧАСИНИНГ ШАКЛЛАНИШИ ВА ДИНИЙ РЕАБИЛИТАЦИЯНИНГ РИВОЖЛАНИШ ТАРИХИ
DOI:
https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2023-1/13Keywords:
реабилитация, “Жусан”, Меҳр” ва “Мээрим” инсонпарварлик операцялари, хорижийлар, ИШИД, Ал-Қоида, юридик, тиббиёт, социал ва диний реабилитацияAbstract
Ушбу мақолада дин ниқоби остидаги айрим гуруҳларнинг сафига кириб қолган шахсларни жамиятга қайта мослаштириш (реабилитация қилиш)нинг аҳамияти ва бу борада психолог, исломшунос, диншунос мутахассислар олдига қўйиладиган муҳим вазифалар ҳақида баҳс юритилади. Шунингдек, мутахассисларнинг мазкур тоифадаги шахсларни тарбиялашда эътибор бериши керак бўлган масалалар ҳақида ҳам тўхталиб ўтилган. Шу билан бирга, реабилитация тушунчасининг шаклланиши ва диний реабилитациянинг ривожланишига сабаб бўлган омиллар тарихий мисоллар билан таҳлил қилиб ўтилади. Бундан ташқари мақолада инсонпарварлик операцияси доирасида Сурия, Ироқ ва Афғонистондан олиб келинган шахслар билан олиб борилаётган ишлар юридик, тиббий, ижтимоий ва диний реабилитация мисолида ёритилган. Радикал шахслар диний реабилитация масаласига жиддий эътибор қаратиш кераклиги икки даврни ўз ичига олади. 2001 йил 11 сентябрь воқеалари жангариларни дерадикализация қилинишига қаратилган дастурлар ҳамда реабилитация марказларини очилишини тезлаштириб юборгани таъкидлаб ўтилган.
Мақолада биринчи реабилитация амалиёти Ўзбекистонда 2000 йилларда экстремист шахсларга нисбатан қўллангани ва бу ҳолат комплекс реабилитация қилиш дастурини бошлаш ҳамда ривожланиш йўлидаги дастлабки қадам бўлиб хизмат қилгани ёритиб ўтилган.
References
Котеловой Н. (1984). Новые слова и значения. Словарь-справочник по материалам прессы и литературы 70-х годов / Под ред. Москва: Русский язык.
Яшина А. (2018). Институт реабилитации: Конституционно-правовые аспекты. Москва: Юрлитинформ.
Абдумажидов Ғ. (2007) Реабилитация // Ўзбекистон миллий энциклопедияси. Тошкент: Давлат илмий нашриёти.
Кусиков А. (1926). Реабилитация трудящегося при прекращении уголовного дела // Еженедельник советской юстиции. № 18.
Евгеньевой А. (1961). Словарь современного русского языка. Т. 12.
Мадвалиев А. (2008). Реабилитация // Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Тошкент: Давлат илмий нашриёти.
Kunzl E. (2005). Aesculapius in the valetudinarium, or: the hitherto existing interpretation of Roman military hospital is furthermore valid. Wurzbg: Medizinhist Mitt.
Thomas E. (2006). Craiglockhart War Hospital and shell-shock treatment in the First World War // London, UK. № 99.
Derrick W. (2022). Evolution of rehabilitation. www.rehabilitationmatters.com
Турсунов А., Фазилов И., Хўжақулов С. (2018). Профилактика правонарушений. Тошкент: Академия МВД РУз.
Kevin K. (2016). Globe kol Covering all the bases for veterans. www.bostonglobe.com
Бешлей О. (2019). Это то же самое, что утилизировать атомную станцию. Можно ли вылечить “афганский синдром” https://www.currenttime.tv/a/29770353.html
Walkenhorst D. and others. (2019). Rehabilitation Manual. Rehabilitation of radicalised and terrorist offenders for firstline practitioners. German: Radicalisation Awareness Network.
Rabasa А. and others. (2010). Deradicalizing Islamist Extremists. Santa Monica: National Security Research Division.
Холмуродов А. (2021). Абдуллоҳ ибн Аббос Солиҳ сиймолар силсиласи. Тошкент: “Азон китоблари” нашриёни.
Kapur S. (2021). Bridging the gap between theory and praxis: An exploration of international society’s responsibility towards instability in Pakistan,
–2020. UK: Lancaster University.
Elaine S. (1986).“Pakistani Says Soviet Offered A 4-Year Afghan Withdrawal” // The New York Times New York, D17 (1 page).
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф. (2016). “Очиқ хат”. Тошкент: “Hilol” нашриёт-матбааси.
Dahlburg J. (1994). “Arab veterans of Afghanistan war lead new islamic holy war”. New York: Compass media.
Vaysov F. (2018). The problem of radicalization and terrorist recruitment in prisons. Russia: Tomsk State University.
Terrence M. (2014). How the Islamic State evolved in an American prison // The Washington Post. USA, Retrieved.
Глобальный контртеррористический форум. (2012). Римский меморандум о надлежащей практике реабилитации и реинтеграции лиц, совершивших насильственные преступления экстремистского характера.
Andreas C. (2015). Deradicalization Programs in Saudi Arabia: A Case Study. Washington D.C.: Middle East Institute.
Brzuszkiewicz S. (2017). Saudi Arabia: the de-radicalization program seen from within. www.ispionline.it
About Religious Rehabilitation Group (RRG). (2016). https://www.rrg.sg/about-rrg/
Raafia K. (2019). Radicalisation Blog Series: Sabaoon - De-radicalisation through a Compassionate Approach. www.news.uwa.edu.au
Aslam M. (2020). Deradicalization Programs for SOSMA, POTA, and POCA Detainees in Malaysia. Middle East Institute. www.mei.edu
Downloads
Submitted
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Nodir Shomirzayev (Author)

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.