БУРҲОНУДДИН МАРҒИНОНИЙНИНГ «ҲИДОЯ» АСАРИДА ҚУРЪОНДАН ҲУҚУҚИЙ МАНБА СИФАТИДА ФОЙДАЛАНИШ УСЛУБИ
Keywords:
Ислом ҳуқуқи, Бурҳониддин Марғиноний, Қуръони карим, «Ҳидоя», ҳуқуқий манба, услуб, оятAbstract
Ушбу мақолада Бурҳониддин Марғинонийнинг «Ҳидоя» асарини ёзишда Қуръони карим оятларидан фойдаланиши ва уларни шарҳлаш услублари очиб берилган. Бурҳониддин Марғиноний бутун олам
мусулмонлари учун манфаатли асарлар қолдирди. Улар ичида «Ҳидоя» асари ислом ҳуқуқи бўйича ёзилган беназир манба сифатида ҳозирга қадар ардоқланиб келинади. Маълумки Қуръон шариат ҳукмларининг асосий манбаси ҳисобланади. Марғиноний ҳам «Ҳидоя»да Қудурий матнларини шарҳлаш жараёнида бир қатор ҳукмларга Қуръондан далил келтиради. Мақолада Бурҳониддин Марғиноний асосан икки нарсага эътибор бериши, улардан биринчиси насх, яъни олдинги ҳукмнинг бекор қилиниши масаласи бўлиб, бу услубни оятларга нисбатан ишлатмаслиги, чунки муаллиф оятларни фақат зарурат учун келтириши, иккинчиси эса, оятларнинг нозил бўлиш сабаби, яъни қачон, нима мақсадда ҳукм ояти нозил бўлганини кўрсатиб беришга ҳаракат қилиши аниқ мисоллар билан ёритиб берилган. Шунингдек, Бурҳониддин Марғиноний оятларни шарҳлар экан, уларга тафсир ўлароқ эмас, балки илмий шарҳ йўсинида ёндошгани мулоҳаза қилинади.
References
Абу Заҳра. (нашр йили кўрсатилмаган). Усул ал-фиқҳ. Қоҳира: Дор алфикр ал-арабий. 392 б.
Мужоҳид Махзумий. (1989). Тафсири Мужоҳид. Қоҳира: Дорул фикр ал-исламий ал-ҳадиса.
Ибн Жарир Табарий. (2000). Жомиъул баён. Ж. 24. Нашр жойи кўрсатилмаган. Муассасат аррисола.
Ибн Касир. (1989). Тафсир ал-Қуръон ал-азим. Ж. 4. Байрут: Дор ал-маърифа.
Абу Мансур ал-Мотуридий. Таъвилот аҳл ас-сунна. ЎзР ФА Абу Райҳон Беруний номидаги қўлёзмалар институти. Р. 5126, 5127.
Абуллайс ас-Самарқандий. (1993). Баҳр ал-улум. Ж. 3. Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия.
Абу Ҳафс Насафий. (2019). Ат-Тайсир фи ат-тафсир. Ж. 15. Истанбул: Дар ал-лубаб,
Маҳмуд Замахшарий. (1995). Ал-Кашшоф. Ж. 4. Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия.
Ҳофизуддин Абулбаракот ан-Насафий. (2005). Мадорикут танзил. Ж. 4. Байрут: Дор ан-нафоис.
Қуртубий. (2005). Ал-Жомеъ ли аҳком ал-Қуръон. Байрут: Дор ал-кутуб алилмия. Ж. 21.
Муҳаммад ибн Идрис аш-Шофеий. (1951). Аҳком ал-Қуръон. Ж. 2. Қоҳира: Матбаъат ас-саъода ал-кубро.
Абу Исҳоқ Исмоил ибн Исҳоқ ал-Жаҳдамий. (2005). Аҳком ал-Қуръон. Байрут: Дор Ибн Ҳазм.
Абу Жаъфар ат-Таҳовий. (1996). Аҳком ал-Қуръон. Ж. 8. Истанбул: Диянет вакфи.
Абу Бакр Жассос. (1929). Аҳком ал-Қуръон. Ж. 3. Қоҳира: Ал-Матбаъа албаҳийя.
Ибн Арабий. (1959). Аҳком ал-Қуръон. Ж. 4. Қоҳира: Матбаъа арраҳмонийя.
Нашр жойи кўрсатилмаган. Дор иҳё ал-кутуб ал-арабийя.
Муҳаммад Сиддиқ Ҳасанхон. (1929). Найл ал-муром. Қоҳира: Матбаъа арраҳмонийя. 368 б.
Муҳаммад Али ас-Сойис. (1989) Тафсир оёт ал-аҳком. Ж. 2. Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия.
Муҳаммад Али ас-Собуний. (1999). Тафсир оёт алаҳком. Ж. 2. Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия.
Муҳаммад ибн Ҳасан Шайбоний. (2012). ал-Асл. Ж. 12. Байрут: Дар ибн Ҳазм.
Downloads
Submitted
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Azat SARSENBAEV, Nurulloh TURAMBETOV (Author)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
