Сурия можаросида диний омилнинг ўзига хос хусусиятлари

Jamshid Aliev

doi:10.47980/MOTURIDIY/2024-3/8

Authors

Jamshid Aliev Employee of the Committee on Religious Affairs under the Cabinet of Ministers Republic of Uzbekistan Committee on Religious Affairs Navoi str. 12. 100011, Tashkent

Keywords:

Сурия

беқарорлик

диний омил

можаролар

этник хилма-хиллик

музокаралар

халқаро ташкилотлар

Abstract

Ушбу мақолада Суриядаги беқарор вазиятда диний омилнинг роли ҳар томонлама ўрганилган. Инқилоблар дастлаб демократик тамойиллар асосида бошланган бўлса-да, қисқа вақт ичида турли диний оқимларнинг аралашуви, хусусан, такфирий-жиҳодий гуруҳларнинг «мазлум мусулмонларга ёрдам бериш» шиори остида минтақага кириб келиши натижасида мураккаблашган. Мақолада Сурия жамиятидаги этник ва конфессионал хилма-хиллик, тарихий рақобатлар ва ташқи кучларнинг диний омилга таъсири ўрганилиб, ижтимоий адолатсизлик, ҳукуматнинг авторитар бошқаруви, коррупция ва иқтисодий номутаносиблик каби ички муаммолар натижасида юзага келган диний зиддиятлар ҳам таҳлил қилинади.
Шунингдек, қўзғолонлар жараёнида диний ақидаларнинг қандай шакллангани, турли фатволарнинг ижтимоий низоларга таъсири, диний раҳнамоларнинг сиёсий жараёнлардаги роли ва уларнинг турли йўналишлардаги нуқтаи назарлари ўрганилган. Қолаверса, маҳаллий аҳолининг диний қарашлари ва уларнинг ташқи кучлар билан ҳамкорлиги масалаларига ҳам алоҳида эътибор қаратилиб, тинчлик ва ярашув жараёнида диний омилларни ҳисобга олиш зарурлигини таъкидланган. Шу билан бирга, турли кучлар ўртасида музокараларни йўлга қўйиш ва ижтимоий бирдамликка эришиш борасида тўсиқларни енгиб ўтиш учун тавсиялар берилган. Халқаро ташкилотлар ва минтақавий кучларнинг Суриядаги диний муаммоларни ҳал қилишдаги ўрни ва уларнинг ёрдам кўрсатиш бўйича механизмлари таҳлил қилинган.

References

Jenkins, B. M. (2013). The Role of Terrorism and Terror in Syria’s Civil War. RAND Corporation.

Kamak, R. (2024). Religious Factors in Syria.

O’Bagy, E. (2012). Jihad in Syria. Washington, DC: Institute for the Study of War.

Valter, S. (2014). The Syrian War: Religious & Political Representations. Syria Studies.

Almekhraz, Kh. (2018). Formation and Evolution of Secular and Religious Opposition in the Syrian Crisis (2011-2016). In Trends in the Development of Science and Education.

Arakelyan, G. (2015). The Syrian Crisis: Origins and Contemporary Issues.

Ahmedov, V. M. (2023). Syrian Revolution.

Bosin, Yu. V. (2001). The Role and Relationship of Islam and Ethnicity in the Afghan Internal Conflict. In Islam and Politics. Moscow.

Dolama, Kh., & Omelchenko, N. A. (2024). Factors in the Development and Technologies for Resolving Ethno-Political Conflicts in Arab Countries. In G72: State, Power, Governance, and Law: Proceedings of the XIV Conference.

Korchagina, E. V. (2020). Causes of the Syrian Conflict: Versions and Explanations. In Editors: V. L. Bopp, A. V. Kolomeytsev.

Marshuk, D. N. (2014). The Civil War in Syria: Domestic Political Aspects. In Global and Regional Security in the 21st Century. Yekaterinburg.

Saifieva, A. I. (2016). The Syrian Conflict (2011-2016) in Russian and American Electronic Media (Dissertation

Trenin, D. (2013). Russia and the Crisis in Syria. Shumilova, L. A., & Grishin, Ya. Ya. (2020). Types of Radical Islamist Groups Participating in the Syrian Civil War and Their Characteristics. Kazan Journal of Young Scholars.

Shumilova L.A., Grishin Ya. Ya. (2020). Vidy radikalnykh islamistskikh gruppirovok – uchastnikov grazhdanskoy voyny v Sirii i ikh kharakteristika. In Kazanskiy vestnik molodykh uchenykh.

Yakovlev A.I. (2015). Religiya i religioznyy faktor v epokhu globalizatsii. In Vostochnaya analitika.