Мисрдаги “Мусулмон биродарлар” таъсирида шаклланган экстремистик ҳаракатлар: қиёсий таҳлил

Komiljon Shermukhammedov

doi:10.47980/MOTURIDIY/2023-2/5

Authors

Komiljon Shermukhammedov IInternational Islamic Academy of Uzbekistan, UNESCO Department for Religious Studies and Comparative Study of World Religions, Acting Associate Professor. A.Kadiri str. 11, 100011, Tashkent

DOI:

https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2023-2/5

Keywords:

Мусулмон биродарлар, Шабоб Муҳаммад, ат-Такфир вал-ҳижра, ал-Жамоат ал-исломия, ал-Жиҳод, Марказий Осиё, Ҳизбут-таҳрир ал-исломий

Abstract

Мақолада Мисрдаги “Мусулмон биродарлар” таъсирида шаклланган “Шабоб Муҳаммад”, “ат-Такфир вал-ҳижра”, “ал-Жамоат ал-исломия”, “ал-Жиҳод” ҳамда Марказий Осиё минтақаси, хусусан, Ўзбекистонда фаолияти кузатилган “Ҳизбут-таҳрир ал-исломий” каби диний-сиёсий ташкилотларнинг фаолият услублари, йўналишлари, ғояларининг ўзаро боғлиқлиги қиёсий очиб берилган. Унда “Мусулмон биродарлар”нинг нафақат Мисрда, балки бошқа давлатларда шу ном билан боғлиқ гуруҳлар ёки уларнинг йўналишига мос, аммо номланиши турлича бўлган уюшмалар таркибида ҳам фаолият олиб боргани кўрсатиб ўтилган.
“Мусулмон биродарлар”нинг таркибий тузилмаси замонавий террорчи ташкилотлар учун ўзига хос намунага айлангани ҳам таҳлиллар орқали ёритилган. Шунингдек, “Мусулмон биродарлар” ҳаракати Жазоир, Судан, Сурия, Кувайт, Ливан, Тунис, Иордания, Ливия, Покистон каби давлатларда экстремистик ва террорчи ташкилотлар пайдо бўлишига ҳам асос бўлиб хизмат қилгани баён қилинган.

References

Ражбадинов М.З. (2003). Радикальный исламизм в Египте (на примере деятельности организаций “Аль-Джихад” и “Аль-Гамаа аль-исламийя”) Москва.

Жамоат Шабоб Муҳаммад. http://www.anhri.net/reports/islamic-map/map/07.shtml

Коровиков А. (1990). Исламский экстремизм в арабских странах. Москва: Наука,

Салоҳ Абу ас-Саъуд. (2005). Ал-Маржаъ ал-комил фи-л-фирақ ва-л-жамаат ва-л-мазаҳиб ал-исламия. Қоҳира: Мактабат ан-нафиза.

Мониъ ибн Ҳаммод ал-Жуҳаний. Ал-Мавсуат ал-муяссара фи-л-адён ва-л-мазоҳиб ва-л-аҳзоб ал-муосира // Ишроф ва тахтит ва мурожаат. Ар-Риёд: Дор ан-надва ал-оламия, 2003.

Ёвкочев Ш.А. (2000). Политизация религии и проблема исламского экстремизма в современном Египте. Дисс. ...канд. полит. наук. –Ташкент: ТашГИВ.

Салоҳ Абу ас-Саъуд. (2005). Ал-Маржаъ ал-комил фи-л-фирақ ва-л-жамаат ва-л-мазаҳиб ал-исламия. Қоҳира: Мактабат ан-нафиза.

Бирюков Е. (2000). Исламский радикализм в Египте. Материалы научной конференции, посвященной памяти В.В.Посувалюка “Арабский мир на рубеже III тысячелетия”. Москва: ИСАА при МГУ.

Мониъ ибн Ҳаммод ал-Жуҳаний. (2003). Ал-Мавсуат ал-муяссара фи-л-адён ва-л-мазоҳиб ва-л-аҳзоб ал-муосира // Ишроф ва тахтит ва мурожаат. Ар-Риёд: Дор ан-надва ал-оламия.

Кудрявцев А.В. “Аль-Гамаа аль-исламийя”. Хроники исламского террора. http://mishmar.info/“al-gamaa-al-islamiieya”.-xroniki-islamskogo-terrora.html

Ҳасанов А. “Жамоати исломий” // Ўзбекистон миллий энциклопедияси. Ж. 3.

Gilles Kepel. (1993). Le Prophиte et Pharaon: Aux sources des mouvements islamistes. Paris: Seuil.

Кудрявцев А. “Аль-Гамаа аль-исламийя”. Хроники исламского террора. http://mishmar.info/“al-gamaa-al-islamiieya”.-xroniki-islamskogo-terrora.html

“Ал-Ахбор” газетаси. 2005 йил 10 январь.

Салоҳ Абу ас-Саъуд. (2005). Ал-Маржаъ ал-комил фи-л-фирақ ва-л-жамаат ва-л-мазаҳиб ал-исламия. Қоҳира: Мактабат ан-нафиза.

Ёвқочев Ш., Раҳимжонов Д. ва бошқ. (2010). Ислом ва ҳозирги замон. Тошкент: Тошкент ислом университети.

Ражабова М. (2000). Диний экстремизм ва террорчилик: унинг илдизи қаерда? Мақсади нима? Унга қарши курашиш керак? Тошкент: Янги аср авлоди.

Мониъ ибн Ҳаммод ал-Жуҳаний. (2003). Ал-Мавсуат ал-муяссара фи-л-адён ва-л-мазоҳиб ва-л-аҳзоб ал-муосира // Ишроф ва тахтит ва мурожаат. Ар-Риёд: Дор ан-надва ал-оламия.

Салоҳ Абу ас-Саъуд. (2005). Ал-Маржаъ ал-комил фи-л-фирақ ва-л-жамаат ва-л-мазаҳиб ал-исламия. Қоҳира: Мактабат ан-нафиза.

Закурлаев А. (2010). Ўзбекистон ривожига таҳдид солаётган ғайриқонуний диний оқим ва террорчилик ташкилотлари. Тариқатчилик, аслият ва моҳият. Тошкент.

https://www.minjust.uz/uz/interactive/terror_reestr/?ELEMENT_ID=100424

Ёвкочев Ш. (2000). Политизация религии и проблема исламского экстремизма в современном Египте. Дисс. ...канд. полит. наук. –Ташкент: ТашГИВ.

Ҳаммод Маҳмуд Исмоил. (2010). Ҳасан ал-Банно ва жамоат ал-ихвон ал-муслимин байна-д-дин ва-с-сиёса (1949–1982). Қоҳира: Дор аш-шуруқ.

Ҳасан ал-Банно. (1981). Мажмуат ар-расоил. –Қоҳира.

http://en.wikipedia.org/wiki/Takfir_wal-Hijra#Activities

http://mamdouhalshikh.friendsofdemocracy.net/default.asp?item=177129

http://www.alarabiya.net/Articles/2006/08/06/26358.html