ЗАМАХШАРИЙНИНГ ТАФСИРШУНОСЛИК ИЛМИ РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ

Authors

  • Зоҳид ИСЛОМОВ Ўзбекистон халқаро ислом академияси Илмий ишлар ва инновациялар бўйича проректори, фил.ф.д., проф. A.Қодирий кўчаси 11-уй, 100011, Тошкент

Keywords:

Маҳмуд Замахшарий, Қуръон, “Кашшоф”, тафсир, шарҳ, ҳошия, қўлёзма, манба

Abstract

Маҳмуд Замахшарий ислом илмлари, хусусан, тафсиршуносликка катта ҳисса қўшган олимлардан саналади. Унинг филологик шарҳ сифатида танилган “Кашшоф” асари илмий меросининг гултожи саналади. Асарнинг муҳимлиги сабабли кейинги давр олимлари  унга 80 яқин шарҳ ва ҳошиялар ёзганлар. Манбаларда бу каби асар йўқлиги таъкидланади. Олим илмий меросида тафсир илмига бағиш­ланган “Рисала фи тафсири қовлиҳи таъала”, “Рисалатун фи калимати-ш-шаҳода”, “Нукату-л-аъроб фи ғариби-л-иъроб” каби асарлари ҳам етиб келган. Замахшарийнинг тафсиршуносликка оид асарларини ўрганиш исломшунослик фани олдида турган муҳим масалалардан ҳисобланади.

References

Р.Обидов. Ўрта Осиё олимларининг тафсир

со­ҳа­сидаги хизматлари. –Тошкент: “Тошкент ислом университети” нашриёт-матбаа бирлашмаси, 2008.

Абул Қосим Жоруллоҳ Маҳмуд ибн Умар

аз-Замахшарий ал-Хоразмий. ал-Кашшоф. –Қоҳира: Мактабат, 2000. Ж.1.

Z.Islamov. Codicological Analysis of Manuscripts of “Mukaddamatu-l-Adab” of Mahmud Zamakhshari in the Funds of the World. –Tashkent: The Light of Islam, 2/2020.

Абул Қосим Жоруллоҳ Маҳмуд ибн Умар

аз-Замахшарий ал-Хоразмий. ал-Кашшоф. –Қоҳира: Мактабат, 2000. Ж.1.

Кашшоф ан ҳақоиқи-т-танзил ва уйуни-л-ақовил фи вужуҳи-т-таъвил. Туркия диёнат вақфи кутубхонаси. –Истанбул. Қўлёзма. №86956.

Муҳаммад ибн Али Довудий. Табақоту-л-муфас­сирин. Олимлар жамоаси таҳқиқи. Ж.1–2. –Байрут. 1403/1983.

Мустафо Совий Жувайний. Манҳажу-з-Замах­шарий фи тафсири-л-Қуръон ва баёни иъжозиҳи. Дору-л-маориф би Миср.1968. Баҳижа Бақир Ҳасаний. Ал-Муҳожот, Муқаддима ал-таҳқиқ. –Бағдод. 1972–73.

Хожи Халифа. Кашф аз-зунун. Дор Саодат. Ж.2.

Доктор Мустафо ас Ас-Совий ал-Жувайний. Манҳажу аз-Замахшарий фи тафсир ал-Қуръан ва байани иъжазиҳи. –Миср: Дор ал-Маориф, 1984

Ҳожи Халифа. Кашфу-з-зунун ан асами-л-кутуб ва-л-фунун. –Теҳрон. 1968. Ж.2.

Маҳмуд Замахшарий. Китоб Аъжабу-л-ажаб фи шарҳи Ломияти-л-араб. –Миср. 1906.

Журжий Зайдон. Тариху-л-адаби фи-л-луғати-л-арабия. –Қоҳира: Миср нашриёти, 1913–1914. Ж.3.

Фозил Солиҳ Сомаррои. Диросоту-н-наҳвия ва-л-луғавия инда-з-Замахшарий. –Бағдод: Матбаъату-л-иршод.1970.

Баҳижа Боқир Ҳасаний. Ал-Муҳожот, Муқаддима ал-таҳқиқ. –Бағдод. 1972–73.

Ибн Халликон. Вафаёту-л-аъён. –Миср: ас-Саъо­да, 1367/1947. Ж.5.

Ахмад Муҳаммад ал-Хуфий. Аз-Замахшарий.

–Қоҳира. 1966.

Исмоил Пошо ал-Бағдодий. Ҳадят ал-орифийн фи асмаи ал-муаллифийн ва асар ал-мусаннифийн.

–Истанбул. 1950–1951. Ж.2.

Downloads

Submitted

2025-04-16

Published

2025-04-19

How to Cite

(1)
ИСЛОМОВ, З. ЗАМАХШАРИЙНИНГ ТАФСИРШУНОСЛИК ИЛМИ РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ. moturidiylik 2025, 2 (Maxsus son), 3-7.

How to Cite

(1)
ИСЛОМОВ, З. ЗАМАХШАРИЙНИНГ ТАФСИРШУНОСЛИК ИЛМИ РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ. moturidiylik 2025, 2 (Maxsus son), 3-7.

Similar Articles

1-10 of 84

You may also start an advanced similarity search for this article.