OILADA XOTIN-QIZLAR VA BOLALARGA QARSHI ZO‘RAVONLIKNI OLDINI OLISHDA ISLOM TA’LIMOTINING AHAMIYATI

Mokhira JUMANIYAZOVA

doi:10.47980/MOTURIDIY/2024-2/7

Authors

Mokhira JUMANIYAZOVA Lecturer of the «International Relations and Social Sciences» Department

DOI:

https://doi.org/10.47980/MOTURIDIY/2024-2/7

Keywords:

Oilaviy munosabatlar, xotin-qizlar va bolalarga qarshi jismoniy zo‘ravonlik, milliy va diniy qadriyatlar, Islom ma’rifati, farzand tarbiyasi, Axloqiy qarashlar, normativ-huquqiy hujjatlar, xalqaro hujjatlar.

Abstract

Mazkur maqolada jahonda, xususan mamlakatimizda bugungi kunda dolzarb bo‘lib borayotgan oila va jamiyatdagi xotin-qizlar va bolalarga qarshi qaratilgan turli shakldagi zo‘ravonliklar va tazyiqlarning milliy ma’naviyatimizga salbiy ta’siri, bu boradagi davlatimiz tomonidan amalga oshirilayotgan islohotlar haqida to‘xtalingan. Xususan, islom dinida oilada xotin-qizlarga ko‘rsatilishi lozim bo‘lgan e’tibor, farzand tarbiyasida nimalarga ahamiyat berish zarurligi mazmunidagi oyati karima va hadisi shariflarning mohiyati to‘g‘risida atroflicha tahlillar berilgan. Tadqiqot ishida mavzuga bog‘liq bir necha adabiyotlardan keng foydalanilgan. Maqolaning asosiy maqsadi bu – oilada xotin-qizlar va bolalarga qarshi zo‘ravonliklarni oldini olishda islom dinining ahamiyati va undagi nasihat va hikmatlarning o‘rniga keng e’tibor qaratishdir. Shunday ekan, xotin-qizlar va bolalarga qarshi qaratilgan zo‘ravonliklarni oldini olishda diniy qadriyatlarimizdagi o‘ziga xosliklarni tushuntirish eng maqbul yechimlardan biridir. Ayniqsa, uni ilmiy-nazariy jihatdan tahlil etish yana ham chuqur mazmunini anglashga yordam beradi, tadqiqot ishida ham aynan shularga e’tibor qaratilgan. Xususan, Qur’oni karim va hadislarda kelgan nasihat mazmunidagi oyat va hikmatlar orqali islomda ayolga berilgan e’tiborning yuksakligi va farzand tarbiyasida
mehr-shafqatli bo‘lish insoniy fazilatlar sirasiga kiritilganligi e’tiborlidir. Bundan tashqari, mavzuga doir ilmiy tushunchalarni qisqacha tahliliga ham e’tibor berilgan

References

Abdulaziz Mansur. (2018). Qur’oni karim ma’nolarining tarjimasi. Toshkent: Toshkent islom unversiteti.

Hikmatullayev H., Mansur A. (1990). Axloq-odobga oid hadis namunalari. Toshkent: Fan.

Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. (2016). Baxtiyor oila. Toshkent: Hilol-Nashr.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev. (2017). «Ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, muqaddas dinimizning sofligini asrash – davr talabai» mavzusidagi anjumandagi nutqi: Toshkent: Xalq so‘zi.

Akramova F. va b. (2019). Oila ensiklopediyasi. Toshkent: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi. 60 ISSN 2181-1881 E-ISSN 2181-189X

Moturidiylik (2/2024)

Yusupova N. va b. (2022). Islomda gender tenglikning o‘ziga xos tamoyillari. O‘quv qo‘llanma. Toshkent: Baktria press.

Shohmurodzoda M., Karomatulloh F. (2018). Islomda nikoh va oila. Samarqand: Imom Buxoriy xalqaro markazi nashriyoti.

Пашенко A. (2005). Понятие домашнего насилия Теория и практика общественного развития. №1.

https://lex.uz/docs/-6445145

Xotin-qizlar huquqlari kamsitilishining barcha shakllariga barham berish bo‘yicha qo‘mita, umumiy mazmundagi 19 tavsiya, xotin-qizlarga nisbatan zo‘ravonlik [1992, 11-sessiya], Inson huquqlari bo‘yicha kelishuv organining umumiy izoh va tavsiyalar to‘plami, BMT hujjatlari HRI/GEN/1/Rev.1at 84 [1994]