МОВАРОУННАҲРЛИК МУФАССИРЛАР ТАФСИРЛАРИДА АҚИДАВИЙ ОЯТЛАРНИНГ ШАРҲЛАНИШИ

Davronbek MAKHSUDOV

doi:10.47980/

Authors

Davronbek MAKHSUDOV Doctor of Historical Sciences, First Deputy Chairman of the Committee on Religious Affairs under the Cabinet of Ministers of the Republic of Uzbekistan. Navoi str. 12, 100011, Tashkent

DOI:

https://doi.org/10.47980/

Keywords:

ақида, илм, оят, аҳли сунна, мазҳаб, ақидавий таълимот, имон, солиҳ амал, шафоат, гуноҳи кабира, лафз, оқим, фирқа, тафсир, масала

Abstract

Мазкур мақолада ақида илми, ақидавий таълимотнинг шаклланиши, ақида масалалари, уларда учрайдиган ихтилоф ва қарама‒қаршиликлар, илоҳий сифатлар, бу сифатларнинг азалий ёки ҳодислиги, Қуръоннинг яратилган ёки яратилмагани, пайғамбарлик, жаннат ва дўзахнинг мавжудлиги, имон ва имонсизлик, кишининг қандай сўз ва амаллар билан имондан чиқиши каби масалалар кенг ёритилган.
Шунингдек, бир неча ақидавий оятларнинг шарҳлари келтирилган. Жумладан, ҳанафий-мотуридий таълимоти олими Абул Баракот Насафийнинг “Тафсир ан-Насафий”, мовароуннаҳрлик сўфий олим
Нажмиддин Кубронинг “ат-Таъвилот ан-Нажмия” каби тафсир асарларидан фойдаланиб, оятлар таҳлил қилинган.

References

Али ал-Қорий. Шарҳ ал-Фиқҳ ал-акбар. – Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия, (йили кўрсатилмаган). – 336 б.

Али ал-Қорий. Зовъ ал-маоли шарҳ бадъ ал-амоли. – Қозон / Ношири – Аҳмад Хулусий. (йили кўрсатилмаган) – 48 б.

Абул Баракот ан-Насафий. Мадорик ат-танзил ва ҳақоъиқ ат-таъвил. IV жилдда. Ж. I‒III. – Байрут: Ҳайъатул иғосатил исломиятил оламия, 1988.

Абул Баракот ан-Насафий. Тафсир ан-Насафий Ж. 1. – Байрут: Дор Ибн Касир, 1999. – 2246 б.

Абу Мансур ал-Мотуридий. Таъвилот ал-Қуръон. – Байрут: Дор ал-кутуб ал-ъилмия, 2005. Ж. III. – 664 б.

Саъдуддин ат-Тафтазоний. Шарҳ ал-ақоид ан-Насафийя. – Қозон: Юсуфий нашриёти, 1319/1901. – 127 б.

Арабско-русский словарь. В 2 томах. – Т.: Камалак, 1994. – 940 б.

Абдулазиз Мансур. Ақоид матнлари. –Т.: «Тошкент ислом университети» нашриёт-матбаа бирлашмаси, 2006. – 74 б.

Алимов У. IX‒XI асрларда Самарқандда калом илмининг ривожланиши. – Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти, 2007.

Ислом. Энциклопедия. – Т.: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» давлат илмий нашриёти, 2004. – 320 б.

Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ат-Табризий. Мишкот ал-масобиҳ. – Байрут: Дор ал-фикрат, 1991.

Нажмиддин Кубро. Ат-Таъвилот ан-нажмия фи ат-тафсир ал-ишорий ас-суфий (Алоудд давла Аҳмад ибн Муҳаммад ас-Симноний. Айнул ҳаёт) / таҳқиқ: Шайх Аҳмад Фарид ал-Мазидий. Ж. 6. – Байрут: Дор ал-кутуб ал-илмия, 2009. Биринчи нашр. – 2464 б.

Рудольф У. Ал-Мотуридий ва Самарқанд суннийлик илоҳиёти. – Т.: Имом ал-Бухорий халқаро жамғармаси, 2002. – 204 б.

Саъдуддин ат-Тафтазоний. Шарҳ ал-ақоид ан-Насафийя. – Қозон: Юсуфий нашриёти, 1319/1901.

Самир Мустафо. Тафсир ибн Арабий. – Байрут: Дор иҳё ат-турос ар-арабий, 2001 й. Ж. 2.